Tuyển chọn các giống vật nuôi, cây trồng phù hợp với phong trào v a c tại xã tản lĩnh huyện ba vì thành phố hà nội

Khóa luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 CHNG 1. TNG QUAN TI LIU 1.1. Vi nột khỏi quỏt v phong tro sn xut V.A.C Vit Nam V.A.C l t vit tt ca Vn-Ao-Chung. õy l ba dng hot ng ca sn xut nụng nghip c thc hin trờn ba c s khỏc nhau ca nn t nụng nghip m vn l yu t chớnh. nhng vựng nỳi, vựng bỏn sn a cỏc hot ng ca vn c m rng thnh nụng lõm kt hp. Vỡ vy, tựy iu kin ca tng a phng, tng vựng m ngi dõn tin hnh ỏp dng cỏc mụ hỡnh phỏt trin kinh t cho phự hp nh :mụ hỡnh V.A.C.R, trong ú R l t vit tt ca Rng; mụ hỡnh nuụi ong ly mt V.A.C.O, trong ú O l t vit tt ca Ong; mụ hỡnh V.A.C.T, trong ú T l t vit tt ca Tm; mụ hỡnh V.A.C.H, trong ú H l t vit tt ca Hoa. V.A.C bao gm ba yu t Vn Ao - Chung, nhng ba yu t ny gn bú cht ch, khụng tỏch ri nhau, khụng bit lp nhau. [9] V.A.C l phng thc sn xut nụng nghip c phỏt trin trờn c s lm vn ca nụng dõn Vit Nam. Vn gia ỡnh ca ngi nụng dõn nc ta c hỡnh thnh t lõu i. Vo thi im chuyn t phng thc k thut hỏi lm trong xó hi nguyờn thy sang lm nụng nghip, ngi nụng dõn bt u t lm vn sau ú mi i ra rung. Khi dõn tc Vit Nam tỡm v cỏc vựng chõu th, thỡ ngh sn xut lỳa nc hỡnh thnh v ngy cng phỏt trin. Dõn s vựng ng bng ngy cng cao, ni lo cú lng thc n tr thnh mi quan tõm thng xuyờn ca ngi dõn. Do vic phi lo cho sn xut lng thc cho nờn, t nhiu th k nay vn khụng cũn l ni sn xut chớnh ca ngi dõn, nht l nhõn dõn vựng ng bng. Vn tr thnh ni sn xut b sung, nhm cung cp thờm cho nụng dõn mt s thc phm h tr cho sn xut lng thc. Vỡ vy, trong Bùi Thị Xuân Thu 11 K33C Sinh - KTNN Khóa luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 mt thi gian di nụng dõn khụng dnh nhiu cụng sc vo u t cho ngh lm vn. Mt khỏc, trong nhng nm trc cỏch mng, trong nụng thụn nc ta cỏc tng lp bn c nụng thng khụng lm vn. H phi lm thuờ t ai ca nhng a ch lm nh v sn xut nụng nghip. Vỡ vy, tng lp ny thng khụng cú t lm vn. Bờn cnh tng lp bn c nụng, hu nh khụng cú vn, trong nụng thụn, tng lp trung nụng thng cú vn nhng vi din tớch khụng ln lm. Vn ca trung nụng l vn tp tc l vn trng nhiu loi cõy khỏc nhau. Trung nụng thng chu sc ộp ca phỳ nụng v a ch nờn thiu s n nh cn thit trong sn xut cng nh trong i sng. Cho nờn, khụng c chỳ ý u t phỏt trin kinh t vn. [3] T sau ci cỏch rung t, nụng dõn c chia t, chia vn. Nhng phn ln tõm sc dnh cho sn xut lng thc li dựng phc v trng k khỏng chin. Cỏc hp tỏc xó (HTX) nụng nghip c xõy dng sau ci cỏch rung t, nhng cỏc HTX nụng nghip ny li khụng liờn quan n vn. Tỡnh hỡnh trờn õy dn n tỡnh trng l vn tn ti mt cỏch lay lt trong cỏc gia ỡnh nụng dõn, vi quy mụ nh bộ, sn xut tựy tin, c chng hay ch, gp cõy gỡ trng cõy y, gp vic gỡ lm vic y. Vn gia ỡnh trng thỏi t cung, t cp. K thut lm vn cũn nhiu hn ch, ngi nụng dõn ch yu da vo kinh nghim bn thõn gia ỡnh v ca lỏng ging lm vn. Cỏc tin b khoa hc cụng ngh rt ớt c ỏp dng trong lm vn. Tuy nhiờn, bờn cnh tỡnh trng chung ca vn trong nụng thụn nc ta l t cung, t cp. mt s a phng min Nam cũn tn ti mt s ch vn, min Bc cú mt s n in ca ngi Phỏp v ngi Vit Nam giu cú. Nhng vn v n in ny c xõy dng vi mc ớch kinh Bùi Thị Xuân Thu 12 K33C Sinh - KTNN Khóa luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 doanh, sn xut sn phm hng húa cho nờn mang tớnh chuyờn canh, thng tp trung mt s loi cõy. Vỡ vy, tuy vn ó mang tớnh sn xut hng húa v quy mụ tng i ln nhng cha liờn quan hu c n chn nuụi v ao cỏ trong vn. Di s lónh o ca ng Cng Sn Vit Nam, nụng nghip nc ta ó cú nhng bc phỏt trin to ln t cỏch mng thỏng 8-1945 cho n nay. t nc ta t mt nc sn xut lng thc khụng n c bit l vo nm 1945 vi s dõn c nc khong trờn 20 triu ngi m ó cú trờn 2 triu ngi cht úi. Hin nay, nc ta ng th 2 trong s cỏc nc cú lng go xut khu nhiu nht trờn th gii. Ngoi lng thc ra, trờn cỏc lnh vc khỏc ca nụng nghip nh cõy cụng nghip, cõy n qu, chn nuụi, lõm nghip, thy sn chỳng ta cng ó t c nhiu thnh tu ỏng ghi nhn. Trong nhng thnh tu chung ú ca nn nụng nghip, ngh lm vn cng cú nhng bc phỏt trin mi. Trong quỏ trỡnh phỏt trin chung ú, h sinh thỏi V.A.C c hỡnh thnh v phỏt trin. Cú th núi, mụ hỡnh V.A.C l kt qu ca nhng i mi trong nhn thc, ca s vn dng cỏc hiu bit ca i ng cỏn b v thiờn nhiờn nhit i nc ta V.A.C l kt qu ca s vn dng cỏc quy lut khỏch quan ca t nhiờn to ra mụ hỡnh sn xut da trờn c s tng kt kinh nghim lm vn ca nụng dõn ta qua hng nghỡn nm phỏt trin, ca s vn dng cú kt qu cỏc thnh tu khoa hc v cụng ngh. Thc hin ch trng cụng nghip hoỏ - hin i hoỏ nụng nghip v nụng thụn. Chỳng ta ngy cng nhn thc c l phi chuyn dch c cu kinh t nụng nghip v nụng thụn. Vi mt nn nụng nghip ch chỳ trng sn xut lng thc vi phn ch yu l cõy lỳa nc, khụng th khai thỏc c ti nguyờn thiờn nhiờn nhit i, khụng th nõng cao thu nhp ca ngi nụng dõn V.A.C giỳp chỳng ta s dng tt hn ngun ti nguyờn, nht l ti nguyờn Bùi Thị Xuân Thu 13 K33C Sinh - KTNN Khóa luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 thiờn nhiờn nhit i. T ú giỳp chỳng ta thu c nhng giỏ tr to ln hn trờn tng n v din tớch t nụng nghip. Phỏt trin bn vng l s phỏt trin ca kinh t - xó hi mi nc khụng ch phi lo ỏp ng y cỏc nhu cu ca th h hin ti m cũn phi m bo cho s tn ti v phỏt trin ca cỏc th h trong tng lai. Phỏt trin bn vng cn cú s phỏt trin cõn i v hi hũa gia ba yu t kinh t - nhõn vn - mụi trng. õy cng l yờu cu cp thit c t ra cho mi quc gia v cho ton nhõn loi. Nhn thc c s cn thit phi phỏt trin bn vng, chỳng ta i n phng thc V.A.C l mt h sinh thỏi tn ti v phỏt trin trong tng hũa cỏc mi quan h sinh thỏi - nhõn vn, sinh thỏi - kinh t, sinh thỏi - mụi trng. Chỳng ta dnh nhiu cụng sc v tin ca chm lo sc khe cho nhõn dõn. Do nhiu nguyờn nhõn khỏc nhau, nhõn dõn ta, nht l cỏc em nh, thng b thiu dinh dng, trong khi chỳng ta cú iu kin sn xut ra nhiu loi thc phm khỏc nhau, khc phc tỡnh trng suy dinh dng tr em. Cựng vi s phỏt trin ca khoa hc dinh dng, nhn thc ca chỳng ta v yờu cu dinh dng, v cõn bng dinh dng, v mi quan h gia dinh dng v sn xut nụng nghip tng bc c hỡnh thnh v ngy cng nõng cao V.A.C l phng thc sn xut cú nhiu u im giỳp nụng dõn ci thin ba n, nõng cao cht lng dinh dng v khc phc tỡnh trng suy dinh dng. T ch thy c vai trũ ca V.A.C trong vic nõng cao cht lng ba n, ngi nụng dõn chỳ trng hn n vic ỏp dng v m rng phng thc sn xut ny. 1.2. c im sn xut VAC xó Tn Lnh - Ba Vỡ - H Ni Trc kia, xó Tn Lnh, huyn Ba Vỡ, thnh ph H Ni l mt xó min nỳi vi tp quỏn du canh du c, t nng lm ry l ch yu, vựng Tn Lnh c rng che ph. Hu ht rng nhit i thng xanh cú ch ma mựa Bùi Thị Xuân Thu 14 K33C Sinh - KTNN Khóa luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 nhng do cht phỏ rng, chn th gia sỳc, trng trt v xúi mũn nờn cõy ci ln cú mt tha tht. Trờn cỏc din tớch rng cũn li ch yu l rng th sinh, tre, na. Sau khi rng b t nhiu ln lm nụng nghip, h thc vt b suy thoỏi v bin thnh ng c. nhng ni cú mựa khụ rừ rt, c d b chỏy trong mựa khụ. Nhng loi cú u th vựng Tn Lnh b t nhiu ln l c tranh, lau, chớt. Cõy c lỏc l loi cõy thng mc li u tiờn sau khi t b t chỏy. cỏc vựng t b khai thỏc nhiu ln lm nụng nghip, cỏc ng c b suy thoỏi v tr thnh nhng vựng t trng vi nhng loi cõy bi nh sim, mua v cỏc loi c di. Nhn thc rừ iu ny ng v Nh nc ó thc hin chớnh sỏch giao t, giao rng, chớnh sỏch nh canh nh c cho b con canh tỏc v phỏt trin kinh t ngay ti vựng t m h sinh sng. Cui nhng nm 70, u nhng nm 80 ca th k XX phong tro V.A.C c hỡnh thnh v tng bc i vo i sng nhõn dõn vựng Tn Lnh. Sau khi hp tỏc húa nụng nghip, kinh t gia ỡnh v vic lm V.A.C khụng c quan tõm ỳng mc, nhiu vn gia ỡnh b b hoang. T khi cú chớnh sỏch i mi, khuyn khớch lm kinh t gia ỡnh, phong tro V.A.C bt u phỏt trin mnh. [2] Lỳc u, cỏc gia ỡnh phn ln tp trung vo tu b ci to vn ao xung quanh nh, tng thờm ngun thc phm s dng trong ba n hng ngy v tng thờm mt phn thu nhp. Phong tro dn dn c m rng vo u nhng nm 90 ca th k XX, cú phong tro nh ci to vn tp loi b cõy trng xu, hiu qu kinh t kộm lm vn chuyờn canh. T ú ngi dõn bt tay vo trng keo, bch n. Tuy nhiờn, bch n ly g v tinh du, do cõy bch n cú ỏp sut r 40 atm ó hỳt nc ca cỏc cõy khỏc lm cho cỏc Bùi Thị Xuân Thu 15 K33C Sinh - KTNN Khóa luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 cõy xung quanh ú khú sng c gõy xúi mũn, ra trụi lm cho t bc mu. Ngoi ra, r cõy bch n cũn tit ra cht phytolcid c ch hot ng ca cỏc cõy khỏc, lỏ bch n cha nhiu tinh du d gõy ra chỏy rng. Tip theo, phong tro trng cõy n qu nh chanh, cam, na trong vn phỏt trin mnh cho nng sut cao nhng sau 3 n 5 nm cỏc cõy b gi lm cho s lng cng nh cht lng qu gim sn phm khụng c th trng chp nhn. Ngi dõn trng cõy vi thiu, nhng do iu kin t nhiờn cng nh nụng hoỏ th nhng khụng phự hp, nờn sn phm cú cht lng kộm; sau 3 nm thu hoch a s cõy vi thiu b cht b. D ỏn trng mng tre in trỳc do Nht ti tr nhm gii quyt nhu cu thc phm v nguyờn liu cho ngnh mõy tre an, khụng hiu qu do k thut chm súc cha hiu qu ngi dõn ch yu thu hoch c mt v trong nm vo thỏng 5 n thỏng 8. Thng thỡ cõy chố c trng ln vi cõy ct khớ cỏc sn i cú dc di 35 . Nhiu trng hp cú th gp cỏc nng sn nhng dc ny. Cõy cụng nghip nh cõy chố, cõy thuc lỏ c trng nhng sn i cú dc di 35 . Nm 2009 ton xó Tn Lnh cú 30 h trng chố vi din tớch 55,41ha nng sut 7,5 t/ha. Nhiu trng hp cú th gp cỏc nng sn dc ny. Di thung lng trng cõy lng thc nh cõy lỳa vi din tớch 688,31ha tng 29,31 ha so vi nm 2008 trong ú cõy lỳa v xuõn cú nng sut bỡnh quõn 56,2 t/ha, cõy lỳa v mựa nng xut bỡnh quõn 45,4 t/ha; cõy ngụ vi din tớch 82 ha nng xut bỡnh quõn 40 t/ha; cõy lc vi din tớch 15 ha nng sut bỡnh quõn 12 t/ha; cõy tng vi din tớch 62 ha nng xut bỡnh quõn 11t/ha; cõy khoai lang vi din tớch 30 ha nng sut bỡnh quõn 39 t/ha; cõy sn vi din tớch 43 ha nng sut bỡnh quõn 75 t/ha; rau cỏc loi 20 ha; cõy c chn nuụi 40 ha. Núi chung, tng sn lng cõy mu nm 2009 gim 200 tn so vi nm 2008. V chn nuụi n chõu 503 Bùi Thị Xuân Thu 16 K33C Sinh - KTNN