Giáo dục thẩm mĩ thông qua môn học tạo hình ở một số trường mầm non vĩnh yên vĩnh phúc

Khoá luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 cm. Bi vy giỏo dc ngh thut cho tr l mt quỏ trỡnh khú khn v phc tp. c im sỏng to ca tr th hin ch: trong hot ng tr thc hin mt cỏch cú ch nh, bit phi hp cỏc tri thc v n tng ca mỡnh tớnh chõn tht cao khi th hin tỡnh cm v t tng hn na c im tõm lý c th hin rt rừ tui mu giỏo l s bt chc. c im ny th hin rất rừ trong hot ng vui chơi ca tr. Trong trũ chi tr bt chc nhng hot ng ca ngi ln, tr bit th hin bng hỡnh nh nhng n tng ly trong th gii xung quanh. ểc tng tng sỏng to ca tr cng c th hin ch cỏc em thng kt hp cú ý thc cỏc ch khỏc nhau. Vớ d: cỏc em ly t tng t chuyn c tớch hay nhng cõu chuyn trong cuc sng miờu t cỏi cú th khụng cú trong thc t nh: cung trng, ch Hng Tớnh sỏng to ca tr cũn c th hin trong cỏc hỡnh thc ngh thut khỏc nh: v, nn, k chuyn, ca hỏt tui mu giỏo ó cú mm mng ca tớnh sỏng to, chỳng th hin s phỏt trin nng lc xõy dng cú ch nh v thc hin nú; k nng phi hp cỏc tri thc, cỏc khỏi nim ca mỡnhvớ d: t ch ngm nhỡn cỏc bc tranh s dn n tr hng thỳ v tranh nhng ỏm mõy, nhng chi p, mt tri, ngụi nhu l nhng ti m tr yờu thớch. õy l thi im trớ tng tng ca tr phỏt trin phong phỳ nht, s phỏt trin ca tr trong tranh v tr thnh phng tin nhn thc cỏi p v s th hin s phong phỳ ca tõm hn tr. Vỡ vy, phỏt trin úc sỏng to cho tr cn cú quỏ trỡnh dy hc giỳp tr cách din t hỡnh tng v mụ t ch nh khi ca, hỏt, v, k chuyn... thc dy tr nhng biu hin cú ý thc v ngh thut, gõy ra cm xỳc tớch cc v phỏt trin nng lc. Mc ớch ca vic dy k nng, k xo hot ng ngh thut khụng ch giỳp tr cú tri thc v k xo Trần Thị Nội 11 Khoa : Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 v ca, hỏt, v m cũn gõy tr hng thỳ, hot ng c lp, sỏng to, s em li nim vui trong cuc sng ca tr, trong tp th v gia ỡnh. 1.2.2.2.3. Hỡnh thnh nhng c s ca th hiu thm m S cm th cỏi p cú liờn h mt thit n nng lc ỏnh giỏ cỏi p mt cỏch ỳng n. Th hiu thm m ca con ngi luụn c biu hin s phỏn oỏn ỏnh giỏ. Cn dy cho cỏc em phõn bit cỏi p vi cỏi khụng p, cỏi thụ kch v cỏi xu xớ. Giỏo dc cho cỏc em nng lc trỡnh by lớ do ti sao li thớch bc tranh ny, bi hỏt ny, tại sao lại thấy đẹp, tại sao lại thấy không đẹp Hỡnh thnh c s ca th hiu thm m thụng qua vic tỡm hiu cỏc tỏc phm c in ca thiu nhi, tỡm hiu õm nhc, hi ho. Tr hc cỏch nhn bit, yờu mn cỏc tỏc phm ngh thut chõn chớnh. Dy tr bit nhn ra v cm th cỏi p trong cuc sng xung quanh v bit bo v nú. Vớ d: Mt bụng hoa p trong khúm hoa, mt lp hc p m cỳng v sch s u l nhng cỏi p trong cuc sng phi bit bo v v chm súc, giữ gìn, nâng niu. 1.2.2.3. Nhng phng tin c bn giỏo dc thm m trng mu giỏo Phng tin c bn giỏo dc thm m trng mu giỏo gm ba phng tin: 1.2.2.3.1 V p ca hon cnh xung quanh tr (v p trong sinh hot hng ngy) V p ca hon cnh xung quanh tr, l nhng bc tng ca ngụi nh thõn yờu, nhng vt xung quanh tr: c, tin nghi trong nh, s kt hp hi ho mu sc, cỏc bc tranh treo tng, nhng phự iờu, tng trang trớ, cỏch b trớ phũng Tt c nhng iu ú li n tng sõu sc, c phn ỏnh trong trớ nh v ý thc ca tr. Trần Thị Nội 12 Khoa : Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 V p trong sinh hot hng ngy ca trng mu giỏo c th hin tớnh gin d ca ngh thut trang trớ, la chn cỏc tin nghi sinh hot, mu sc ca cỏc bc tng du mỏt trong sỏng. Cỏc yờu cu trang trớ trng hc v cỏc lp hc do nhim v v bo v cuc sng, sc kho ca tr, do ni dung ca cụng tỏc giỏo dc quy nh: - Tớnh hp lý, phự hp vi hon cnh thc t. - Sch s, gin d, p . - Kt hp ỳng gia mu sc v ỏnh sỏng. - Tt c cỏc b phn trang trớ phi to thnh mt qun th thng nht. V p ca hon cnh, cú nh hng hng ngy n tr, tỏc ng thng xuyờn n tr nhưng lại khó nhận ra khú nhn ra, song l phng tin rt quan trng giỏo dc thm m cho tr mu giỏo. Cn phi to iu kin cho ni v sinh hot ca tr cú v p ti vui, hp dn v mang tớnh thm m cao. 1.2.2.3.2. Nhng n tng t cuc sng xung quanh tr - Ngun gc ca những cm xỳc thm m chớnh l cuc sng. Cụ giỏo cn s dng nhng n tng t cuc sng xung quanh nh mt trong nhng phng tin ca m dc. Cuc sng lao ng y sc hp dn v cun hỳt tr. Vớ d: hot ng ca cỏc bỏc s trong bnh vin, ca nhng ngi nu n, ca cỏc cụ giỏo trng - Trong nhng ngy l hi, trong nhng cuc thao din th thao, cnh tp np ca ng ph, c hoa li cho tr nhng n tng sõu sc. - Cuc sng xung quanh tr l nhng ng ph, nhng i k nim cỏc di tớch lch s, qung trng lch s u l nhng nhõn t tớch cc gúp phn giỏo dc thm m cho tr. Trong cỏc cuc thm quan, cụ giỏo phi la chn gii thiu v m rng tm nhỡn v s cm th thm m cho tr. Trần Thị Nội 13 Khoa : Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 1.2.2.3.3. Thiờn nhiờn quờ hng, t nc l mt phng tin mnh m giỏo dc thm m, v p thiờn nhiờn trong thi th u c cm th sõu sc v trong sỏng, nú c gi li trong tỡnh cm, t tng v gi mói mói trong cuc i Vớ d: Bộ Cm Th t li cnh tri ma: Cõy ng vy ma n Hoa c chua ci Bu np treo hng nc Lỏ lim gi u Lỏ da c ma vut Sch ghờ. - Cụ giỏo phi bit m ra cho cỏc em th gii t nhiờn, dy cho tr bit nhỡn v p ca bui bỡnh minh, mu sc bui hong hụn, bit lng nghe ting chim hút, ting lỏ ri xo xc, tiờng sui chy rúc rỏch; cụ bit to cm xỳc cho tr trong cỏc bui do chi, tham quan, lm cho tr yờu mn cnh p thiờn nhiờn ca quờ hng, t nc. 1.2.2.3.4. Ngh thut L mt phng tin ton din v vụ tn giỏo dc thm m. Loi hỡnh ngh thut phự hp vi tr: Vn hc, hi ho, iờu khc, sõn khu in nh. Mi mt loi hỡnh ngh thut phn ỏnh mt cỏch c ỏo, cuc sng v cú nh hng quan trng n s phỏt trin trớ tu v tỡnh cm ca tr. Cụ giỏo phi bit s dng cỏc loi hỡnh ngh thut khỏc nhau gõy cho tr nhng cm xỳc thm m v phỏt trin th hiu thm m ỳng đắn. iều quan trng l s la chn cỏc tỏc phm phự hp vi trỡnh phỏt trin ca tr em, cỏc tỏc phm cú tớnh ngh thut cao, d hiu nõng dn theo la tui. Trần Thị Nội 14 Khoa : Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 - Cn t chc cho tr tham gia cỏc hot ng ngh thut nh hỏt, v, mỳa, k chuyn, c th nõng cao hng thỳ v phỏt trin mm mng ca nng khiu ngh thut. 1.2.2.4. Cỏc phng phỏp giỏo dc thm m Phng phỏp giỏo dc thm m v dy hc ngh thut l cỏch thc hnh ng chung ca giỏo viờn v tr em nhm tr nm c nhng kinh nghim v hot ng thm m, nhm hỡnh thnh nhng phng thc hnh ng v phỏt trin nng lc ngh thut chỳng. - Phng phỏp dựng li: gii thớch, trũ chuyn, ch dn, c, k. - Phng phỏp trc quan: Quan sỏt, s dng cỏc dựng trc quan. - Phng phỏp thc hnh luyn tp. - Phương pháp dùng trò chơi. Các phương pháp này được sử dụng trong sự phối hợp thống nhất với nhau. + Tổ chức quan sát là giúp trẻ nhận ra vẻ đẹp của cuộc sống, của thiên nhiên. Ví dụ: cô giáo thường hướng dẫn các em quan sát một vườn hoa, cảnh hoàng hôn đầy màu sắc, khung cảnh một ngày lễ. + Những cảm xúc thẩm mỹ trở nên sâu sắc, có ý thức và giữ được lâu hơn nếu như trẻ hiểu nội dung tác phẩm (một bài hát, một câu chuyện cổ tích). Do đó, cô giáo cần phải giải thích nội dung tác phẩm đang được tiếp thu, làm chính xác các biểu tượng của các em. Việc trình bày một cách nghệ thuật những tác phẩm âm nhạc, những ca khúc...có tác động trực tiếp khêu gợi tình cảm và xúc cảm thẩm mỹ, giúp các em hiểu sâu hơn nội dung và hình thức của tác phẩm. + Khi sử dụng phương pháp trò chuyện bằng câu hỏi của mình cô giáo làm cho tr lưu ý, suy nghĩ về những điểm chủ yếu, tìm hiểu và huy động kinh nghiệm của trẻ, làm sâu sắc những cảm xúc thẩm mỹ của trẻ. Trong khi trò chuyện tập cho trẻ nói lên những ấn tượng của mình, bày tỏ thái độ của mình Trần Thị Nội 15 Khoa : Giáo dục Tiểu học Khoá luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 với tác phẩm và các hiện tượng trong cuộc sống. Khi trò chuyện phải dùng từ xúc cảm thẩm mỹ của trẻ đối với tác phẩm nghệ thuật để trẻ học theo, làm theo, bắt trước theo. - Khi dạy trẻ vẽ, nặn, hát, múa cô truyền đạt cho trẻ những tri thức cần thiết và hình thành những kỹ năng nhất định. Bởi vậy, cần vận dụng phương pháp tập luyện để trẻ hiểu được những thao tác, cách biểu hiện, cách sử dụng đồ dùng học tập (bút chì, bút lông) cô cần dùng các biện pháp chỉ dẫn, làm mẫu. 1.3. Giáo dục thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo thông qua môn học tạo hình 1.3.1 Một số vấn đề về hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 1.3.1.1 Khái niệm hoạt động tạo hình Hoạt động tạo hình gắn liền với hoạt động của con người. Ngay từ khi con người chưa có ngôn ngữ viết họ đã sử dụng hoạt động tạo hình như một phương tiện để giao tiếp và truyền đạt lại kinh nghiệm sản xuất. Điều đó chứng tỏ hoạt động tạo hình là một trong những nhu cầu cần thiết của đời sống con người. Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động của con người để tạo ra các sản phẩm có hình thể và có màu sắc đẹp, đem lại khoái cảm thẩm mỹ cho người xem- nhận ra cái đẹp và cảm xúc trước cái đẹp. Ví dụ: Bức tranh, pho tượng hay mọi thứ trong cuộc sống thường ngày như nhà cửa, công viên, vải vóc, quần áo, ấm chén, lọ hoa.. Hoạt động tạo hình ở trường mẫu giáo gồm có: - Vẽ theo mẫu (nhìn mẫu có thực để vẽ như lọ hoa, quả, ấm chén). - Vẽ theo đề tài (vẽ tranh theo đề tài cho trước như ngôi trường, nhà cửa, công viên). -Vẽ trang trí (trang trí cái bát, khăn, đường diềm). - Tập nặn. Trần Thị Nội 16 Khoa : Giáo dục Tiểu học