Tìm hiểu thực trạng nhận thức về giáo dục trẻ em tuổi mầm non trong gia đình (trong khu vực vĩnh yên vĩnh phúc)

Trường ĐHSP Hà Nội 2 Khoá luận tốt nghiệp rất thích quan tâm đến các bạn trong nhóm, các em nhỏ. Tình cảm của trẻ còn được biểu lộ với cả động vật, cỏ cây Ngoài ra, đây cũng là giai đoạn tình cảm thẩm mỹ của trẻ phát triển mạnh mẽ. Trẻ rất dễ sung sướng, ngỡ ngàng khi nhìn thấy một bông hoa tươi thắm, một cánh bướm sặc sỡ Giáo dục thẩm mỹ cho trẻ lúc này sẽ mang lại hiệu quả to lớn cho giáo dục các mặt khác, đặc biệt là giáo dục đạo đức cho trẻ. 1.5.3. Đặc điểm phát triển tâm lí của trẻ 5 - 6 tuổi Đây là lứa tuổi chuẩn bị bước vào trường phổ thông. Giai đoạn này, những cấu tạo tâm lí trong độ tuổi mẫu giáo nhỡ vẫn được tiếp tục phát triển mạnh. Với sự giáo dục của người lớn, những chức năng tâm lí đó sẽ được hoàn thiện tạo cơ sở ban đầu cho sự phát triển nhân cách sau này của con người. Trẻ sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ, nhưng vẫn còn nhiều trẻ phát âm ngọng, dùng từ sai, nói năng chưa đúng. Chủ yếu là do trẻ học lỏm của người lớn hay bắt chước. Do đó ở gia đình cũng như ở lớp mẫu giáo cần coi trọng việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những nội dung quan trọng của giáo dục mầm non. Trẻ cũng đã bắt đầu ý thức được về giới tính của mình. Những nhận xét, đánh giá bắt đầu mang sắc thái giới tính. Trẻ thường nói con trai mà lại khóc à! hay con gái mà lại đánh nhau à?. Trẻ bắt đầu nhận biết mình là như thế nào, có những đặc điểm gì. Trẻ bắt đầu đánh giá người khác, nhưng bị tình cảm, xúc cảm chi phối mạnh. Trẻ biết điều khiển hành vi của mình theo mục đích đã định. Sự tập trung, tính bền vững của chú ý tăng lên. Nhu cầu nhận thức phát triển mạnh. Hoạt động vui chơi không thoả mãn nhu cầu này, trẻ phải tìm đến một hoạt động mới - đó là hoạt động học tập. Vì vậy việc chuẩn bị sẵn sàng về mặt tâm lí cho trẻ đến trường phổ thông là một việc làm rất quan trọng. Bùi Thị Kim Yến 11 K31 Giáo dục mầm non Trường ĐHSP Hà Nội 2 Khoá luận tốt nghiệp 1.6. Một số biện pháp cơ bản trong giáo dục gia đình với tuổi mầm non 1.6.1. Tổ chức hoạt động cho trẻ Đây là con đường cơ bản để hình thành và phát triển nhân cách con người, qua đó thể hiện được mối quan hệ của mình với thế giới xung quanh. Với trẻ mầm non thì hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo. Gia đình cần tổ chức những trò chơi lành mạnh hợp lứa tuổi, hợp vệ sinh, hợp sở thích, an toàn cho trẻ. Khi tham gia vào hoạt động trẻ sẽ hiểu biết thêm về thế giới đồ vật, về quan hệ con người - con người, con người với thế giới đồ vật. Qua đó trẻ thấy được cái hay để học tập, cái dở, cái xấu để tránh. Cha mẹ cần hướng dẫn, giao trách nhiệm cho trẻ, hướng dẫn cụ thể các hệ thống, thao tác. Đồng thời người lớn cũng cần đánh giá việc thực hành quá trình hoạt động của trẻ để kịp thời uốn nắn những lệch lạc, sai xót. Cần động viên, khích lệ khi trẻ có sự sáng tạo. 1.6.2. Biện pháp khuyên bảo, thuyết phục Người lớn dùng lời để diễn giải, khuyên bảo, phân tích nhằm giúp trẻ hiểu được, nhận thức được ý nghĩa xã hội, ý nghĩa cá nhân và sự cần thiết phải thực hiện những hành vi đạo đức trong cuộc sống hằng ngày. Trong gia đình thì ông bà, cha mẹ cần lưu ý: - Lời nói phải ngắn gọn, dễ hiểu. - Nội dung thuyết phục phù hợp với trình độ nhận thức của trẻ. Giọng điệu, lời nói phải thu hút sự chú ý của trẻ, thể hiện được sự đồng cảm với trẻ. - Cha mẹ phải chọn thời điểm thích hợp, giữ tâm lý thoải mái để thuyết phục, tránh tạo không khí nặng nề, căng thẳng. 1.6.3. Biện pháp rèn luyện thói quen - Dạy trẻ lễ phép với người trên: nói năng lễ phép - Ngăn nắp, gọn gàng. - Biết yêu lao động. Bùi Thị Kim Yến 12 K31 Giáo dục mầm non Trường ĐHSP Hà Nội 2 Khoá luận tốt nghiệp - Khách vào nhà phải biết vui vẻ chào hỏi khách. - Luôn luôn nghĩ đến những người thân yêu. Dạy trẻ hình thành thói quen làm theo năm điều Bác Hồ dạy. 1.6.4. Biện pháp khen thưởng Mục đích của khen thưởng là giúp trẻ luôn luôn nỗ lực hơn nữa nên cần phải khen thưởng kịp thời để khích lệ trẻ và duy trì thành tích đạt được. Tuy nhiên không được khen quá dễ dãi, không nên khen quá lời dễ sinh ra tính kiêu ngạo, tự mãn ở trẻ và có lúc trẻ sẽ coi khen thưởng như một sự mua chuộc dẫn đến trẻ mặc cả cho những gì mình làm. 1.6.5. Biện pháp kỷ luật, trừng phạt Cần lưu ý không nên sử dụng roi vọt, sức mạnh trong những cơn giận dữ, bực tức. Gia đình cần bàn bạc và thống nhất một số hình thức kỷ luật, trừng phạt trẻ sao cho có tác dụng. Tóm lại, nên sử dụng tất cả các phương pháp trên sao cho phù hợp, hài hoà. V.A.XuKhômLinXiki đã từng nói Nếu chỉ giáo dục bằng một cách thức nào đó thôi thì cũng như cố chơi một bản giao hưởng trên một phím đàn. Như vậy chỉ có sự hài hoà giữa các phương pháp mới thành công trong việc giáo dục trẻ. Bùi Thị Kim Yến 13 K31 Giáo dục mầm non Trường ĐHSP Hà Nội 2 Khoá luận tốt nghiệp CHƯƠNG 2. THựC TRạNG NHậN THứC CủA CáC BậC PHụ HUYNH KHU VựC Vĩnh yên vĩnh phúc Về GIáO DụC GIA ĐìNH VớI TuổI MầM NON 2.1. Một số nét khái quát về khách thể nghiên cứu Trong thời gian hai tháng thực tập tại trường Mầm Non Ngô Quyền Vĩnh Yên Vĩnh Phúc, tôi đã có điều kiện được tiếp xúc, trò chuyện với các bậc phụ huynh, với trẻ tuổi mầm non ở khu vực này. Phần lớn phụ huynh ở đây là công nhân viên chức nhà nước, giáo viên, bác sĩ, số ít là kinh doanh, buôn bán, diễn viên và ở nhà nội trợ, ... Vì vậy nên trình độ nhận thức của họ về việc giáo dục trẻ trong gia đình cũng khác nhau và còn ít nhiều hạn chế. Phần lớn các phụ huynh cố gắng thu xếp công việc, dành thời gian chăm sóc cho con. Số ít còn lại do yếu tố công việc, phải đi làm cả ngày, hoặc họ quá lo cho công việc kinh doanh, buôn bán nên không có nhiều thời gian chăm sóc con cái. Có một số phụ huynh trao gửi con cho người quen, gửi ở trường mầm non từ sáng đến chiều, lại nhờ người khác đón con. Có những gia đình có điều kiện kinh tế nhưng lại không có thời gian phải nhờ người ở đưa đón con tới trường hàng ngày. Điều này có ảnh hưởng không nhỏ đến mối quan hệ cha mẹ và con cái. Và cha mẹ cũng sẽ không phát hiện kịp thời những diễn biến tâm sinh lý của con để kịp thời chỉnh sửa, tác động cho phù hợp. Hơn nữa trình độ nhận thức cũng là một nguyên nhân nhiều phụ huynh để con tự lớn mà không chú ý đến giáo dục. Không ít phụ huynh chưa nhận thức được hết tầm quan trọng của độ tuổi mẫu giáo, nhiều người còn xem nhẹ việc giáo dục con ngay từ nhỏ. Một vấn đề nữa là năng lực giáo dục con trong gia đình của nhiều bậc phụ huynh còn hạn chế. Nhiều gia đình có phương pháp giáo dục sai lầm. Có nhiều người quá chiều con, có gia đình lại quá khắt Bùi Thị Kim Yến 14 K31 Giáo dục mầm non Trường ĐHSP Hà Nội 2 Khoá luận tốt nghiệp khe với con. Những điều này đều ảnh hưởng không tốt đến quá trình phát triển của trẻ. Vĩnh Yên là thành phố đang trên đà phát triển, điều kiện sống của người dân ở đây rất khá giả. Tuy nhiên, không phải phụ huynh nào cũng có nhận thức đúng đắn trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Trẻ ở khu vực này có đặc điểm tâm lý khác với trẻ khu vực nông thôn. qua tìm hiểu, trò chuyện với các phụ huynh của trẻ ở các độ tuổi từ 3 6 tuổi. Tôi nhận thấy phần lớn trẻ được bố mẹ chăm lo chu đáo về đời sống vật chất và tinh thần. Trẻ được bố mẹ, ông bà ở nhà nuông chiều, vì thế nên đa số trẻ đến trường hay quấy khóc đòi theo bố mẹ về nhà. Trẻ đã có khả năng tự phục vụ, ý thức tự giác ở trẻ khá cao. Trẻ đã biết giúp đỡ cô những công việc vừa sức như thu gọn đồ dùng, đồ chơi. Đến lớp trẻ tự cất dép gọn gàng, tự lấy ghế ngồi. Giờ ăn cơm cũng tự xúc ăn, tự giác đi vệ sinh trước khi đi ngủ. Những thực trạng trên có ảnh hưởng rất lớn đến việc giáo dục trẻ trong gia đình.Và để tìm hiểu rõ hơn về nhận thức của các bậc phụ huynh trong việc giáo dục trẻ tuổi mầm non, tôi đã tiến hành điều tra, trưng cầu ý kiến của họ và đã thu được những kết quả nhất định. 2.2. Nhận thức của các bậc phụ huynh về vai trò của giáo dục gia đình với trẻ tuổi mầm non. Để tìm hiểu thực trạng nhận thức của các bậc phụ huynh về việc giáo dục trẻ trong gia đình,tôi đã đưa ra hệ thống câu hỏi và đáp án trong phiếu trưng cầu ý kiến để các bậc phụ huynh lựa chọn, bày tỏ, thể hiện quan điểm của mình , đồng thời trò chuyện, giúp họ tiếp cận và có những phương pháp giáo dục con thật đúng đắn. Tiến hành điều tra ý kiến phụ huynh có con ở các độ tuổi: 27phụ huynh có con lớp 3 tuổi. 26 phụ huynh có con lớp 4 tuổi. 27 phụ huynh có con lớp 5 tuổi. Tổng số phiếu điều tra là 80. Bùi Thị Kim Yến 15 K31 Giáo dục mầm non Trường ĐHSP Hà Nội 2 Khoá luận tốt nghiệp Có 5 câu hỏi đầu tiên trong phiếu điều tra nhằm tìm hiểu nhận thức của các bậc phụ huynh về vai trò của giáo dục gia đình với trẻ tuổi mầm non, kết quả thu được như sau: Bảng 1. Thực trạng nhận thức của các bậc phụ huynh về vai trò của giáo dục gia đình với trẻ mầm non STT Câu hỏi Câu trả lời Số lượng % 64 80 16 20 Anh chị nghĩ nên giáo dục A. Ngay từ nhỏ trong gia đình 67 83,75 con mình từ khi nào? B. Khi trẻ đi học 13 16,25 C. Đợi đến khi trẻ ra ngoài xã 0 0 Theo anh (chị) việc giáo trẻ 1 ngay từ nhỏ có ảnh hưởng A. Có ảnh hưởng đến sự phát triển sau này B. Không ảnh hưởng của trẻ không? 2 hội Anh (chị) sẽ giáo dục con A. Chỉ giáo dục đạo đức. 8 8,75 theo những tiêu chí nào? B. Giáo dục thể chất và thẩm 2 2,5 0 0 70 87,5 Trong gia đình anh (chị) A. Bố 13 16.25 người có ảnh hưởng nhiều B. Mẹ 45 56,25 nhất tới trẻ là C. Ông bà 22 27,5 A. Có ảnh hưởng 66 82,5 mẹ, không khí gia đình, B. ảnh hưởng đôi chút 13 16,25 có ảnh hưởng đến tính cách C. Không ảnh hưởng của trẻ sau này không? 1 1,25 mỹ cho trẻ. 3 C. Giáo dục thái độ và kỹ năng lao động D. Cả 3 phương án trên 4 Theo anh (chị) thói quen sinh hoạt, thái độ của cha 5 Bùi Thị Kim Yến 16 K31 Giáo dục mầm non