Nghệ thuật xây dựng nhân vật trong tiểu thuyết nửa chừng xuân của khái hưng

Khóa luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 thut tiu thuyt. T kt cu, t chc ct truyn vi nhiu tỡnh hung ộo le, giu kch tớnh c sp xp cht ch hp lý, c bit l s sc so trong miờu t tõm lý nhõn vt. T ú ụng kt lun: Na chng xuõn nm 1934 mang nhiu tớnh cht lóng mn ca mt tỡnh yờu lý tng, l tỏc phm chng l giỏo phong kin khỏ mnh v bo v t do hụn nhõn, hn th Na chng xuõn l cun tiu thuyt cú nhiu yu t hin thc tin b v cú giỏ tr ngh thut gúp phn vo s i mi ca tiu thuyt Vit Nam hin i trong thi kỡ u phỏt trin [8, 16 - 12]. Trong mt bi nghiờn cu ca mỡnh, Giỏo s Nguyn Honh Khung cng nhn nh: Ngi c ng thi ó coi Khỏi Hng l nh vn gn gi nht ca ph n. ễng c bit thnh cụng trong cỏc nhõn vt ph n, chng nhng nhng nhõn vt gỏi mi thụng minh duyờn dỏng, m c nhng nhõn vt ph n phỏi c tiờu biu cho tõm lý, li sng gia ỡnh c, vi vai trũ chi phi ca gia ỡnh h. Nhng b ỏn (Na chng xuõn), Nga (Gia ỡnh) v b Ba (Tha t), b Phỏn Trinh (Thoỏt ly) u rt tht, rt sng, ú l nhng hỡnh tng ch ngha hin thc (Nguyn Honh Khung - Vn xuụi lóng mn Vit Nam tp 1). Nh nghiờn cu Bng Bỏ Lõn trong cun Vit vn bỡnh ging, gp g Dng Qung Hm khi cho rng Khỏi Hng: chỳ ý trỡnh by cuc xung t ca hai phe mi v c v vn t do kt hụn, v nhn mnh tỏc gi mun cao mt lý tng v hnh phỳc ca con ngi, ca nhng tõm hn cao thng thng thy th h ó qua, th h cũn tụn trng tinh thn hn vt cht [15, 332 - 333]. Trong Vit Nam vn hc s gin c tõn biờn (Quc hc tựng th Si Gũn 1965), Phm Th Ng nhn nh: Chuyn cụ Mai hy sinh hnh phỳc xum hp gia lỳc cũn xuõn giỳp ngi yờu vỡ chớnh mỡnh vn lờn s cao c l ỏi tỡnh vi nhim v xó hi. õy l mt giai on ỏi tỡnh cao Trần Thanh Huyền 11 K32B Ngữ Văn Khóa luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 thng di ngũi bỳt cũn trinh th ca tỏc gi v ỏi tỡnh lnh mnh theo ch trng chng bun, chng tht vng, sng vui v hnh phỳc ca Vn on. Nhúm Lờ Quý ụn trong cun Lc tho lch s vn hc Vit Nam (Nh xut bn Xõy dng 1957) a ra ý kin ỏnh giỏ tỏc phm Na chng xuõn: Vi Na chng xuõn, ụng bờnh vc cho thanh niờn nam, n lp gia ỡnh (), nhng c Na chng xuõn ngi ta d bun hn l phn khi, bi vỡ nhng nhõn vt chớnh din ca ụng u l nhng nn nhõn gii chu ng hn l u tranh cho s thay i . Lờ Dc Tỳ trong bi Quan nim con ngi cỏ nhõn trong tiu thuyt T lc vn on Tp chớ vn hc s 4/94 vit: Khng nh ý thc cỏ nhõn bng vic ph nh nhng rng buc phong kin trong cuc xung t ca cỏ nhõn vi xó hi, truyn thng c th hin trong cỏc tỏc phm Na chng xuõn v on tuyt [22, 51]. Nhỡn chung, cỏc cụng trỡnh nghiờn cu ca cỏc tỏc gi trc tip hoc giỏn tip u cú bn v ngh thut xõy dng nhõn vt v cho rng Khỏi Hng ó thnh cụng v ngh thut xõy dng nhõn vt trong Na chng xuõn. Tuy nhiờn, h mi ch dng li mc khỏi quỏt nht, cha thnh h thng, cha cú cụng trỡnh nghiờn cu no bn rừ, y v ngh thut xõy dng nhõn vt trong Na chng xuõn. Bi vy, ti ny, chỳng tụi tip thu thnh tu nghiờn cu ca nhng ngi i trc, tip tc nghiờn cu, b sung hon thin ti. 3. i tng v phm vi nghiờn cu Tp trung vo ngh thut xõy dng nhõn vt, c bit l trong tiu thuyt Na chng xuõn (Khỏi Hng). Trần Thanh Huyền 12 K32B Ngữ Văn Khóa luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 4. Mc ớch nghiờn cu Trong khụng khớ nghiờn cu vn hc hin nay, T lc vn on l mt trong nhng t chc sỏng tỏc ang c nghiờn cu, ỏnh giỏ, xem xột li vi mc ớch xỏc nh mt cỏch ỳng n, khỏch quan v trớ ca nú trong tin trỡnh lch s vn hc Vit Nam. Bng mt gúc nghiờn cu cú phn nh bộ, khiờm tn - ngh thut xõy dng nhõn vt, qua tỏc gi tiờu biu l Khỏi Hng, chỳng tụi mun úng gúp mt chỳt cụng sc ca mỡnh thc hin mc ớch ú. Nghiờn cu: Ngh thut xõy dng nhõn vt trong tiu thuyt Na chng xuõn ca Khỏi Hng tuy khụng phi l vn mi nhng õy thc s l mng ti cú vai trũ quan trng, l mt trong nhng hng i cn thit ỏnh giỏ quan im, t tng cng nh ti nng ca Khỏi Hng trong ngh thut xõy dng tiu thuyt. 5. Phng phỏp nghiờn cu - Phng phỏp kho sỏt, thng kờ - Phng phỏp phõn tớch - Phng phỏp so sỏnh - Phng phỏp tng hp 6. úng gúp ca khúa lun Khoỏ lun l cụng trỡnh khoa hc u tiờn tỡm hiu mt cỏch h thng v: Ngh thut xõy dng nhõn vt. Thụng qua tiu thuyt Na chng xuõn, ngi vit ch ra c nhng úng gúp ca Khỏi Hng trong th loi ny, v khng nh c v trớ ca ụng trong nn vn hc Vit Nam hin i. ng thi, lun vn cú th tr thnh ti liu tham kho cho ging dy, nghiờn cu v Khỏi Hng v phn no v tro lu lóng mn 1930 - 1945. Trần Thanh Huyền 13 K32B Ngữ Văn Khóa luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 7. B cc khúa lun Ngoi phn M u, Kt lun, Ti liu tham kho, Mc lc, khoỏ lun c trin khai vi 2 chng chớnh. Chng 1: Nhng vn chung. Chng 2: Ngh thut xõy dng nhõn vt trong tiu thuyt Na chng xuõn ca Khỏi Hng Trần Thanh Huyền 14 K32B Ngữ Văn Khóa luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 NI DUNG CHNG 1: NHNG VN CHUNG 1.1. Khỏi quỏt v cuc i v s nghip sỏng tỏc ca Khỏi Hng 1.1.1. Cuc i Khỏi Hng (1896 - 1947) - tờn tht l Trn Khỏnh Gi, quờ lng C Am, huyn Vnh Bo nay thuc thnh ph Hi Phũng. ễng xut thõn trong mt gia ỡnh phong kin quan li (Cha l tun ph Trn M), em rut l Trn Tiờu c s dỡu dt ca ụng, cng theo nghip vn chng. Khỏi Hng hc trng Anbe Xarụ ti H Ni. Sau ú, cú mt thi gian hc trng T thc Thng Long (H Ni); nhng ri chuyn sang ngh lm bỏo v vit vn. ễng kt bn thõn vi Nht Linh (tc Nguyn Tng Tam), cựng Nht Linh ch trng tun bỏo Phong hoỏ cú khuynh hng ci cỏch xó hi vi ni dung kớch giỏo lý phong kin c h, c ng u hoỏ, li sng vn minh t sn phng Tõy. T nm 1930, cựng vi s phỏt trin ca i sng t sn hoỏ thnh th v s xut hin mt th h thanh niờn trớ thc Tõy hc khỏ ụng o, ý thc h t sn ó ny n mnh m. Bờn cnh ú, sau cn khng b trng 1930 1931 ca thc dõn Phỏp, tng lp t sn Vit Nam khụng dỏm u tranh bng chớnh tr v quõn s, chuyn sang u tranh bng vn hoỏ v cha mi nhn vo giai cp phong kin. Bi cnh ú ó thỳc y s ra i ca nhng nh vn cú khuynh hng ci lng t sn. Nhúm nh vn ny do Nht Linh (Nguyn Tng Tam) ng u, xut hin trờn vn n cụng khai t nm 1932. n u nm 1933 Khỏi Hng li cựng Nht Linh, Hong o sỏng lp vn phỏi mang tờn T lc vn on v tr thnh mt cõy bỳt ch lc ca nhúm ny cựng vi t bỏo Ngy nay. Trần Thanh Huyền 15 K32B Ngữ Văn Khóa luận tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội 2 n i chin th gii th hai, Khỏi Hng tham gia hot ng chớnh tr, ra nhp ng i vit dõn chớnh thõn Nht nờn b chớnh quyn thc dõn Phỏp bt giam ti nh lao V Bn thuc tnh Ho Bỡnh. Sau ngy 9 thỏng 3 nm 1945, Nht o chớnh Phỏp, ụng c th ra, v cựng Nguyn Tng Bỏch, Hong o ra bỏo Ngy nay - K nguyờn mi vi khuynh hng ng h chớnh ph Trn Trng Kim v chng phong tro cỏch mng do Vit Minh lónh o. Cỏch mng thỏng Tỏm thnh cụng, Khỏi Hng vn theo Quc dõn ng, chng i chớnh quyn cỏch mng. ễng mt huyn Xuõn Trng thuc tnh Nam nh tui 51. 1.1.2. S nghip sỏng tỏc ca Khỏi Hng Nhỡn vo khi lng tỏc phm m Khỏi Hng li, chỳng ta tha nhn rng ụng xng ỏng c gi l cõy bỳt di do, ti hoa hn c ca nhúm T lc vn on (Nguyn Honh Khung - Li gii thiu b vn xuụi lóng mn Vit Nam 1930 - 1945). Ch trong mt thi gian ngn so vi cuc i ca ngi cm bỳt (10 nm), Khỏi Hng ó li mt vn nghip khỏ b th vi nhiu th loi. Tiu thuyt: Hn bm m tiờn (1933); Gỏnh hng hoa (vit chung vi Nht Linh nm 1934); Na chng xuõn (1934); Trng mỏi (1936); Gia ỡnh (1936); Thoỏt li (1937); Tha t (1940); p (1941); Thanh c; Bn khon (1943). Truyn ngn: Anh phi sng (vit chung vi Nht Linh nm 1937); Dc ng giú bi (1936); Ting sui gieo (1937); i ch (1939); i m lch (1941); Cỏi m t (1940); Cỏi ve (1944) Kch: Tc lu (1937); Cúc tớa (1940); ng bnh (1942) ú l cha k nhng v hi kch ngn ng trờn bỏo Phong hoỏ v Ngy nay. Ngoi nhng th loi ó k trờn, Khỏi Hng cũn mt s truyn ngn dnh cho thiu nhi v ụng cng l mt dch gi cú ti. Nhng s nghip ca ụng Trần Thanh Huyền 16 K32B Ngữ Văn