Dạy học lịch sử việt nam trong dạy học môn lịch sử và địa lí ở tiểu học

hoỏ, hin i hoỏ, dõn ch hoỏ v hi nhp quc t, trong ú i mi c ch qun lớ giỏo dc, phỏt trin i ng giỏo viờn v cỏn b l khõu qun lớ then cht. Tp trung nõng cao cht lng giỏo dc - o to, coi trng giỏo dc o c, li sng, nng lc sỏng to, kh nng thc hnh, kh nng lp nghip. i mi mnh m ni dung, chng trỡnh, phng phỏp dy hc tt c cỏc cp hc, bc hc. Ch th s 3398/CT-B GD-T ngy 12/8/2011 ca B trng B Giỏo dc v o to v nhim v trung tõm ca giỏo dc Mn non, giỏo dc ph thụng, giỏo dc thng xuyờn, giỏo dc chuyờn nghip nm hc 2011-2012, Ch th nờu rừ nhim v chung ca chung cỏc cp hc: Ton nghnh giỏo dc v o to quỏn trit v trin khai thc hin Ngh quyt i hi ng XI, trin khai chng trỡnh hot ng i mi cn bn v ton din GD-T nhm nõng cao cht lng ngun nhõn lc, yờu cu ca cụng cuc cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ, hi nhp kinh t ca t nc. Giỏo dc tiu hc nm trong h thng giỏo dc ph thụng cng thc hin vic i mi: iu chnh ni dung hc theo hng gim ti, tip tc i mi phng phỏp giỏo dc, PPDH v kim tra ỏnh giỏ theo chun kin thc, k nng ca chng trỡnh giỏo dc ph thụng... Thc hin nhim v ca ngnh, xỏc nh rừ mc tiờu giỏo dc trong giai on hin nay, Giỏo dc tiu hc ó v ang c gng thc hin i mi ton din cỏc khõu trong quỏ trỡnh dy hc, quyt tõm cỏch tõn em li nhng thay i cht lng v hiu qu giỏo dc. khớa cnh hot ng, tt c nhng i mi c biu hin sinh ng trong mi gi hc thụng qua hot ng dy v hc. Mt gi hc c ỏnh giỏ l tt l gi hc phỏt huy c tớnh tớch cc t giỏc, ch ng sỏng to ca c ngi dy v ngi hc nhm nõng cao tri thc bi dng nng lc hp tỏc, nng lc vn dng tri thc vo thc tin, bi dng PP t hc, tỏc ng tớch cc n t tng, tỡnh cm em li hng thỳ hc tp cho ngi hc. Ngoi nhng yờu cu cú tớnh cht truyn thng nh bỏm sỏt mc tiờu dy hc, ni dung dy hc, c trng ca b mụn hc, phự hp vi c im tõm lớ la tui HS, gi hc i mi PPDH cũn cú nhng yờu cu i mi nh c thc hin thụng qua vic GV t chc cỏc hot ng hc tp cho HS theo hng chỳ ý n vic rốn luyn phng phỏp t duy, kh nng t hc, nhu cu hnh ng v thỏi lm vic ca HS; c thc hin theo nguyờn tc tng tỏc nhiu chiu: Gia GV vi HS, gia HS vi nhau. V bn cht ú l gi hc cú s kt hp gia hc tp cỏ th (hỡnh thc hc cỏ nhõn) vi hc tp hp tỏc (hỡnh thc hc nhúm/lp), chỳ trng kt hp hc vi hnh, nõng cao tri thc vi rốn luyn cỏc k nng, gn vi thc tin cuc sng, phỏt huy th mnh ca cỏc PPDH tiờn tin hin i, cỏc phng tin thit b dy hc v nhng ng dng cụng ngh thụng tin, chỳ trng c hot ng ỏnh giỏ ca GV v t ỏnh giỏ ca HS. 1.1.2.2. Bin phỏp i mi dy hc tiu hc i mi PPDH l mt trng tõm ca i mi giỏo dc. Lut Giỏo dc (iu 28) yờu cu: Phng phỏp giỏo dc ph thụng phi phỏt huy tớnh tớch cc t giỏc, ch ng, sỏng to ca HS; phự hp vi c im rng lp hc, mụn hc, bi dng PP t hc, rốn luyn k nng vn dng kin thc v thc tin, tỏc ng n tỡnh cm em li nim vui, hng thỳ hc tp cho HS. thc hin yờu cu trờn, cú th coi vic chuyn t dy hc ly GV lm trung tõm ca quỏ trỡnh dy hc sang nh hng vo ngi hc (ly ngi hc lm trung tõm) phỏt huy tớnh tớch cc, t lc, sỏng to ca HS l quan im lớ lun dy hc cú tớnh nh hng chung cho vic i mi PPDH. Mt s PP c cho l PPDH cú tớnh tớch cc nh PP vn ỏp-tỡm tũi, dy hc phỏt hin vn , dy hc hp tỏc nhúm nh v dy hc theo d ỏn; c trng ca cỏc PP ny l dy hc thụng qua cỏc hot ng ca HS, dy hc chỳ trng rốn luyn PP t hc, tng cng hc tp cỏ th phi hp vi hc nhúm, kt hp ỏnh giỏ ca thy vi t ỏnh giỏ ca trũ. Cỏc bin phỏp i mi dy hc trong giai on hin nay: Mt l, i mi PPDH bng ci tin cỏc PPDH truyn thng: i mi PPDH khụng cú ngha l loi b m bt u bng vic ci tin v nõng cao hiu qu, hn ch nhc im ca cỏc PP. Trc ht phi nm vng yờu cu, s dng thnh to cỏc k thut t khõu chun b n khõu tin hnh. Bờn cnh ú, cn phi kt hp s dng PPDH mi, c bit l PP v k thut dy hc phỏt huy tớnh tớch cc v sỏng to ca HS, chng hn cú th tng cng tớnh tớch cc nhn thc ca HS trong thuyt trỡnh, m thoi theo quan im gii quyt vn . Hai l, kt hp a dng cỏc PPDH: khụng phi PPDH no cng l vn nng, mi PP cú im, nhc im nht nh v gii hn s dng riờng. Vỡ vy vic phi hp a dng cỏc PP v hỡnh thc dy hc trong ton b quỏ trỡnh dy hc l phng hng quan trng phỏt huy tớnh tớch cc v nõng cao cht lng dy hc. Trong thc tin dy hc, nhiu GV ci tin bi lờn lp theo hng kt hp thuyt trỡnh ca GV vi lm vic nhúm, gúp phn tớch cc hoỏ hot ng nhn thc ca HS. Tuy nhiờn, hỡnh thc lm vic nhúm a dng, khụng ch gii hn vic gii quyt cỏc nhim v hc tp nh xen k trong bi thuyt trỡnh, m cũn cú nhng hỡnh thc hc nhúm gii quyt nhng nhim v phc hp, s dng PPDH chuyờn bit nh úng vai, dy hc d ỏn. Mt khỏc, vic b sung dy hc ton lp bng vic dy hc nhúm xen k trong mt tit hc, ch cho thy rừ vic tớch cc hoỏ bờn ngoi ca HS. Mun m bo vic tớch cc hoỏ bờn trong cn chỳ ý n mt bờn trong ca PPDH, vn dng gii quyt vn v cỏc PPDH tớch cc khỏc. Ba l, vn dng gii quyt vn nhm phỏt trin nng lc t duy, kh nng nhn bit v gi quyt vn , l con ng c bn phỏt huy tớnh tớch cc nhn thc ca HS, c ỏp dng trong nhiu hỡnh thc dy hc vi nhiu mc t lc khỏc nhau. Trong thc tin dy hc, dy hc gii quyt vn thng chỳ ý n nhng vn khoa hc chuyờn mụn m ớt chỳ ý n vn gn vi thc tin. Vỡ vy, bờn cnh dy hc gii quyt vn , lớ lun dy hc cn phi xõy dng quan im theo tỡnh hung v theo nh hng hot ng. Bn l, dy hc theo tỡnh hung v theo nh hng hot ng nhm lm cho hot ng gia trớ úc v hot ng tay chõn tr nờn phự hp v linh hot hn, gn kt cht ch vi nhau hn; thng nht gii quyt thnh cụng nhim v hc tp. Dy hc theo mt ch phc hp gn vi thc tin cuc sng v ng nghip, HS kin to tri thc theo cỏ nhõn v trong mi tng tỏc xó hi ca vic hc tp; t lc gii quyt tỡnh hung, v hỡnh thnh nờn cỏc k nng quan trng khi i mt vi cuc sng. Nm l, tng cng s dng phng tin dy hc v ng dng cụng ngh thụng tin vi vic s dng k thut dy hc phỏt huy tớnh tớch cc v sỏng to. Phỏt trin tớnh trc quan v thớ nghim thc hnh trong dy hc thụng qua s dng a phng tin v cụng ngh thụng tin cng chớnh l ỏp dng ni dung dy hc v phng tin dy hc hin i cú nhiu tớnh nng ng dng; s dng nh mt phng tin trỡnh din, cỏc phn mn dy hc h tr PPDH tỡm ra v s dng PPDH hiu qu. Tuy nhiờn, iu quan trng nht l cỏch thc t chc hnh ng ca GV v HS trong cỏc tỡnh hung hot ng nh nhm thc hin v iu khin quỏ trỡnh dy hc, ú chớnh l k thut dy hc. K thut dy hc l n v nh nht ca PPDH, nhng li l yu t quyt nh thnh cụng trong vic s PPDH. Chỳ trng v phỏt trin cỏc k thut dy hc phỏt huy tớnh tớch cc, sỏng to ca ngui hc nh ng nóo, tia chp, b cỏ Sỏu l, tng cng cỏc PPDH c thự b mụn. Bi cỏc PPDH b mụn c xõy dng trờn c s lớ lun dy hc b mụn, PPDH cú quan h bin chng vi ni dung dy hc. Vỡ vy, bờn cnh PP chung cú th s dng cho nhiu b mụn khỏc nhau thỡ vic s dng cỏc PPDH c thự cú vai trũ quan trng. Vớ d khi dy hc b mụn Lch s thỡ ngoi vic s dng cỏc PPDH chung cho nhiu mụn hc, nờn s dng PPDH hc c thự ca b mụn l k chuyn lch s. By l, ci tin vic kim tra ỏnh giỏ, tc l s dng phi hp gia cỏc ni dung, hỡnh thc, phng phỏp ỏnh giỏ khỏc nhau; chuyn t quan nim ỏnh giỏ l vic ca ngi dy sang quan nim ỏnh giỏ bao gm c ỏnh giỏ ca ngi dy v t ỏnh giỏ ca ngi hc. Vic ci tin ny giỳp cho c ngi dy v ngi hc nhỡn nhn mt cỏch xỏc ỏng kt qu lm vic - hc tp ca mỡnh trong mt giai on/mt quỏ trỡnh hc. Trờn õy l mt s bin phỏp i mi PPDH núi chung, thc t cho thy cú rt nhiu phng hng i mi PPDH vi nhng cỏch tip cn khỏc nhau. Vic i mi PPDH ũi hi nhng iu kin thớch hp v phng tin, c s vt cht v t chc dy hc, iu kin v t chc qun lớ. Ngoi ra, thnh cụng ca i mi dy hc cũn mang tớnh ch quan vi mi GV, vi kinh nghim ca riờng mỡnh s xỏc nh c phng hng riờng ci tin PPDH v kinh nghim ca cỏ nhõn. 1.1.3. Dy hc phn lch s Vit Nam trong mụn Lch s v a lớ tiu hc 1.1.3.1. Mc tiờu * Mc tiờu v kin thc Cung cp cho HS mt s kin thc c bn, thit thc v: cỏc s kin, hin tng, nhõn vt lch s tiờu biu cỏc giai on phỏt trin ca lch s Vit Nam t bui u dng nc ti nay. * Mc tiờu v k nng Bc u hỡnh thnh v rốn luyn cho HS cỏc k nng: - Quan sỏt s vt, hin tng; thu thp tỡm kim t liu lch s t cỏc ngun khỏc nhau. - Nờu thc mc, t cõu hi trong quỏ trỡnh hc tp v chn thụng tin gii ỏp. - Phõn tớch, so sỏnh, ỏnh giỏ cỏc s vt, s kin, hin tng lch s. - Thụng bỏo nhng kt qu hc tp bng li núi, bi vit, hỡnh v, s , - Vn dng cỏc kin thc ó hc vo i sng * Mc tiờu v thỏi Gúp phn bi dng v phỏt trin HS nhng thỏi v thúi quen: - Ham hc hi, ham hiu bit th gii xung quanh. - Yờu thiờn nhiờn, con ngi, t nc, t ho lch s dõn tc. - Cú ý thc v hnh ng bo v thiờn nhiờn v cỏc di sn vn húa. 1.1.3.2. Ni dung Chng trỡnh lch s tiu hc cung cp cho HS nhng ni dung qua cỏc bi hc, c th qua cỏc lp nh sau: LP 4 1. Bui u dng nc v gi nc (cỏch õy hn 2000 nm n nm 179 TCN) Nc Vn Lang- u Lc: My nột chớnh ca nn vn hoỏ Ho Bỡnh ụng Sn; S ra i ca nc Vn Lang - u Lc; Mt s nột v i sng vt cht v tinh thn ca c dõn Vit c; Thnh C Loa v cuc khỏng chin chng Triu xõm lc. 2. Hn 1000 nm u tranh ginh c lp (T nm 179 TCN n nm 938 SCN)