Danh từ trong tiếng việt và việc bồi dưỡng hiểu biết danh từ cho học sinh tiểu học

n THCS, t loi danh t tip tc c a vo ging dy trong mụn hc Ng vn, nhng ni dung kin thc cú s m rng hn, nhng vn v t loi danh t c cp y hn so vi cp Tiu hc. C th bi Danh t Ng vn 6, tp 1 ó trỡnh by hai ni dung c bn: c im ca danh t v phõn loi danh t. Trong ú vic xem xột t loi danh t da trờn 3 tiờu chớ c bn: ý ngha khỏi quỏt, kh nng kt hp v chc v cỳ phỏp. a ra kt lun v c im ca danh t v phõn loi danh t, nh biờn son ó da trờn cỏc ng liu, phõn tớch ng liu, nhn xột tỡm ra c im chung. S phõn loi danh t trong Ng vn 6 nh sau: Danh t Danh t ch s vt Danh t ch n v Danh t ch n v quy c Danh t ch n v t nhiờn Danh t ch n Danh t ch n Vic t ca sinh viờn khoa Giỏo dc v2.3. chớnh xỏcnghiờn cu v t loivdanh c chng Tiu hc Vic nghiờn cu v t loi ó c cp trong mt s khúa lun ca sinh viờn khoa Giỏo dc Tiu hc nh: - Tỡm hiu kh nng xỏc nh t loi c bn ca hc sinh Tiu hc lp 4 trờn c s cỏc bi tp c - Trn Th Hoa - 2008. - Tỡm hiu kh nng nhn din v phõn bit cỏc t loi c bn (danh t, ng t, tớnh t) ca hc sinh Tiu hc - Nguyn Th Cm Võn - 2011. - Mt s bin phỏp giỳp hc sinh Tiu hc phõn nh t loi ting VitLờ Th Vit Hng - 2011. T vic tng thut tỡnh hỡnh nghiờn cu v danh t, cú th thy: 11 Nghiờn cu v t loi danh t l vn khụng mi vỡ ó cú nhiu ngi quan tõm v tỡm hiu. Tuy vy, vic k tha v chn lc kt qu nghiờn cu ca cỏc nh khoa hc v danh t gn vi vic kho sỏt v bi dng vn hiu bit v danh t cho hc sinh tiu hc chc chn khụng bao gi l c. Vỡ vy ti ny khụng cú s trựng lp vi nhng ti ó nghiờn cu v danh t. 3. i tng nghiờn cu Khúa lun nghiờn cu v: Danh t trong ting Vit v vic bi dng vn hiu bit danh t cho hc sinh tiu hc. 4. Mc ớch nghiờn cu Thc hin ti ny chỳng tụi hng n nhng mc ớch sau: 4.1. Cng c, nõng cao hiu bit cho bn thõn v danh t núi riờng, v t loi ting Vit núi chung. 4.2. Giỳp cỏc sinh viờn khoa Giỏo dc Tiu hc cú ti liu tham kho tin cy cú th tỡm hiu k cng hn, h thng hn v mt t loi ting Vit. 4.3. Giỳp cỏc sinh viờn nm cui ca khoa Giỏo dc Tiu hc v nhng giỏo viờn dy tiu hc cú ti liu tham kho v ni dung, phng phỏp, bi dng vn hiu bit v danh t cho hc sinh Tiu hc. 5. Nhim v nghiờn cu 5.1. Xỏc nh c s lớ lun cho ti. 5.2. H thng húa kin thc v danh t trong cỏc ti liu ng phỏp ỏng tin cy. 5.3. iu tra vn hiu bit ca hc sinh tiu hc v danh t, t ú xut ni dung, phng phỏp dy hc ting Vit thớch hp bi dng vn ngụn ng nhm nõng cao nng lc giao tip v t duy cho cỏc em. 6. Phm vi nghiờn cu 6.1. Ni dung nghiờn cu - Tỡm hiu v t loi danh t. - Bi dng vn hiu bit v danh t cho hc sinh tiu hc. 6.2. Gii hn i tng kho sỏt 12 Do thi gian cú hn vỡ vy khúa lun chỳng tụi ch tp trung kho sỏt vn hiu bit v danh t ca hc sinh hai lp 5A v 5B trng Tiu hc Tiờn Dng, xó Tiờn Kha, huyn ụng Anh, thnh ph H Ni. 7. Phng phỏp nghiờn cu 7.1 Phng phỏp thng kờ Phng phỏp ny c chỳng tụi s dng xỏc nh vn hiu bit v danh t ca hc sinh tiu hc. 7.2. Phng phỏp phõn tớch Phng phỏp ny c chỳng tụi s dng xỏc nh kt qu thng kờ, ch ra nhng nguyờn nhõn dn n s nghốo trong vn hiu bit v danh t ca hc sinh tiu hc. 7.3. Phng phỏp miờu t Chỳng tụi s dng phng phỏp ny khi cn tỏi hin nhng vớ d tiờu biu khi cú danh t. 7.4. Phng phỏp tng hp õy l phng phỏp chỳng tụi s dng rỳt ra nhng nhn xột hoc kt lun trong ti. 8. Cu trỳc ca khúa lun Ngoi phn m u, kt lun v ph lc, ni dung chớnh ca khúa lun cú 3 chng. ú l: Chng 1: C s lớ lun chung Chng 2: Danh t trong ting Vit Chng 3: Ni dung, phng phỏp bi dng vn hiu bit v danh t cho hc sinh tiu hc. 13 14 NI DUNG Chng 1 C S L LUN CHUNG 1.1. C s ngụn ng hc 1.1.1. T loi l gỡ? T loi l mt phm trự ng phỏp ln, cho n nay cha cú mt nh ngha thng nht no v t loi, tuy nhiờn, mt s nh nghiờn cu ó a ra nh ngha v t loi nh sau: - inh Vn c (1986): T loi l cỏc lp t trong mt ngụn ng c th, c phõn chia v mt ng phỏp (Ng phỏp ting Vit - t loi). - V c Nghiu (ch biờn) - Nguyn Vn Hip trong cun: Dn lun ngụn ng hc - 2010: T loi l nhng phm trự ng phỏp, chỳng c xỏc nh v phõn bit vi nhau va da trờn nhng tiờu chớ, c im v ý ngha, li va da trờn nhng tiờu chớ, c im, v mt hỡnh thc ng phỏp, chc nng ng phỏp. - Dip Quang Ban (Giỏo trỡnh ng phỏp ting Vit - tp 1) cho rng: T loi l kt qu nghiờn cu vn t trờn bỡnh din ng phỏp, ú l nhng lp t cú chung bn cht ng phỏp, c biu hin trong cỏc c trng thng nht dựng lm tiờu chun tp hp v quy loi. Nh vy, dự a ra nhng nh ngha khỏc nhau, song gia cỏc nh nghiờn cu vn cú nhn nh chung v t loi: t loi l phm trự ng phỏp, c phõn chia da trờn cỏc tiờu chớ v mt ng phỏp. 1.1.2. Tiờu chớ phõn nh t loi ting Vit Hin nay phõn nh t loi ting Vit, cỏc nh ngụn ng hc thng ly cỏc tiờu chun sau lm c s: 1.1.2.1. í ngha khỏi quỏt ca t í ngha khỏi quỏt l ý ngha phm trự chung cú tớnh khỏi quỏt húa cao, nú l kt qu ca quỏ trỡnh tru tng húa ý ngha ca hng lot cỏi c th: danh t ch s vt, ng t ch hot ng, trng thỏi, cũn tớnh t ch c im, tớnh cht, Mi ý ngha ny tn ti trong tng t c th thuc cựng lp t ú. 15 1.1.2.2. Kh nng kt hp ca t Trong cun: Giỏo trỡnh ng phỏp ting Vit - tp 1, Dip Quang Ban cho rng kh nng kt hp ca t trong phm vi nghiờn cu v t loi c hiu nh sau: - Cú hay khụng cú kh nng lm thnh t chớnh trong cm t chớnh ph. Tiờu chun ny ch yu dựng vo vic phõn bit thc t vi h t, thc t cú kh nng ny, h t khụng cú kh nng ny. Vớ d: Danh t, ng t, tớnh t cú kh nng lm thnh t chớnh trong cm danh t, cm ng t, cm tớnh t. Nhng quan h t, ph t li khụng cú kh nng ny. - Cú kh nng kt hp vi nhng h t chuyờn dựng xỏc nh t loi cho t ang c xột. H t c dựng xỏc nh t loi cho mt t no ú c gi l t chng (t lm chng cho t cỏch t loi ca mt t). Trờn c s ú, tiờu chun v kh nng kt hp c ỏnh giỏ nh l tiờu chun hỡnh thc ca vic nh loi t ting Vit. Vớ d: Cỏc ph t nh: ó, ang, s cú kh nng ng trc ng t b sung ý ngha thi gian hot ng ca ng t. ú l cỏc t chng c dựng xỏc nh t loi ca t trong thc t s dng chớnh xỏc. Chng hn: Lỏ bng ang ngn cõy Sc giang mang lnh ang bay ngang tri Mựa ụng cũn ht em i M con ộn ó gi ngi sang xuõn. (T Hu) Nu khụng cn c vo kh nng kt hp ca t thụng qua cỏc t chng, ta cú th nhm cõu th th nht l tớnh t ch sc mu. Nhng nh cn c vo ph t ang - mt t chng ng trc , chỳng ta d dng nhn ra l mt ng t. 16